Psychosomatische therapie
Onder psychosomatische ziekten of klachten worden als lichamelijk beleefde aandoeningen verstaan, waarvoor geen lichamelijke oorzaak te vinden is. Als een lichamelijke klacht geen aanwijsbare lichamelijke oorzaak heeft, dan is men al snel geneigd te zeggen ‘dat het tussen de oren zit’ ofwel ‘het is psychisch.’
In het dagelijks taalgebruik staat de term psychosomatiek vaak voor alles wat valt onder aanstellerij, wat vervelende consequenties kan hebben. Voor hoe anderen je bejegenen, maar soms ook in praktische zin bijvoorbeeld met ziektekostenverzekeraars die alleen rekening wensen te houden met duidelijk omschreven ziektebeelden die voldoen aan diagnostische criteria.
Mensen met klachten als chronische vermoeidheid (ME) of pijn, oorsuizen, fibromyalgie, blijvende gevolgen van whiplash, duizeligheid of darmkrampen kunnen hier over meepraten. Psychosomatiek dus als verzamelbak voor onduidelijke ziektebeelden.
Positiever gezien kun je ook stellen dat geest (psyche) en lichaam (soma) dusdanig innig met elkaar verbonden zijn dat bij een ziekte altijd psychische en somatische factoren beide een rol spelen. Bij behandeling van klachten wordt tegenwoordig meer uitgegaan van een biopsychosociaal model, waarbij gewerkt wordt vanuit een holistische mensbenadering. Dit laatste houdt in dat bij een klachtenpresentatie wordt ingespeeld op zowel somatische, psychische, sociale als spirituele facetten. Dit vanuit het besef dat bij ziek-zijn niet alleen biologische, maar ook psychologische en sociologische factoren meespelen.
Ik begon dit stukje met dat onder psychosomatiek die ziektebeelden vallen, waarbij van oorsprong psychische reacties zich uiten via je lichaam. Dat dit laatste normaal al het geval is merk je bijvoorbeeld aan een versnelde hartslag, beven of trillen en transpireren bij angst.
Met psychosomatiek wordt bedoeld dat zo ’n psychisch fenomeen zich blijvend vertaalt naar en vastzet op lichaamsniveau. Van het feit dat wordt aangenomen dat psychische factoren belangrijk zijn bij het op gang komen en het versnellen of vertragen van een genezingsproces wordt gebruik gemaakt bij therapie en emotionele begeleiding van zieken.
De meeste als psychosomatisch beschouwde aandoeningen worden beïnvloed door de emotionele gesteldheid van iemand. Voorbeelden daarvan zijn huiduitslag, al of niet met jeuk; een doof gevoel in armen en/of benen, of prikkeling en tintelingen; hoge bloeddruk; nek- en gewrichtspijn; migraine en/of hoofdpijn; menstruatie- en overgangsklachten.
Juist dat emotionele aspect kan een aangrijpingspunt zijn voor therapie en de weg openen naar herstel of op z’n minst verbetering.
Naar gelang welke emotie overheersend is in het totaal (angstig, depressief, verward, boos., verdrietig, euforisch etc.) kan daarop gefocust worden om inzicht te krijgen hoe zo ‘n emotionele uitwerking kenbaar wordt aan, op of in het lichaam en wat daarvan de functie is. Die betekenisverlening heft de klacht vaak al op. Met gebruikmaking van ontdekkende hypnotherapeutische technieken kan soms ook nog een duidelijk te markeren beginpunt worden gevonden (wat door het vage verloop niet meer duidelijk aanwijsbaar was).